Phê duyệt Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia Việt Nam đến năm 2030
Thủ tướng Chính phủ vừa ký ban hành Quyết định 215/QĐ-TTg, phê duyệt
Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia Việt Nam đến năm 2030, tầm
nhìn 2045.
Theo đó, quan điểm phát triển năng lượng Việt Nam đến 2030, tầm nhìn đến năm 2045 bao
gồm: Bảo đảm vững chắc an ninh năng lượng quốc gia là nền tảng,
đồng thời là tiền đề quan trọng để phát triển kinh tế - xã hội. Ưu
tiên phát triển năng lượng nhanh và bền vững, đi trước một bước,
bảo vệ môi trường sinh thái, thích ứng với biến đổi khí hậu, gắn
với mục tiêu phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050, bảo đảm quốc
phòng, an ninh là nhiệm vụ trọng tâm xuyên suốt trong quá trình công
nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.
Phát
triển năng lượng quốc gia phải phù hợp với thể chế kinh tế thị
trường định hướng xã hội chủ nghĩa, xu thế hội nhập quốc tế;
nhanh chóng xây dựng thị trường năng lượng đồng bộ, cạnh tranh,
minh bạch, đa dạng hoá hình thức sở hữu và phương thức kinh doanh;
áp dụng giá thị trường đối với mọi loại hình năng lượng. Khuyến
khích và tạo mọi điều kiện thuận lợi để các thành phần kinh tế,
đặc biệt là kinh tế tư nhân tham gia phát triển năng lượng; kiên
quyết loại bỏ mọi biểu hiện bao cấp, độc quyền, cạnh tranh không
bình đẳng, thiếu minh bạch trong ngành năng lượng.
Phát
triển đồng bộ, hợp lý và đa dạng hoá các loại hình năng lượng;
ưu tiên khai thác, sử dụng triệt để và hiệu quả các nguồn năng
lượng tái tạo, năng lượng mới, năng lượng sạch; khai thác và sử
dụng hợp lý các nguồn năng lượng hoá thạch trong nước, chú trọng
mục tiêu bình ổn, điều tiết và yêu cầu dự trữ năng lượng quốc
gia; ưu tiên phát triển điện khí, có lộ trình giảm tỷ trọng điện
than một cách hợp lý; chủ động nhập khẩu nhiên liệu từ nước ngoài
cho các nhà máy điện. Phân bổ tối ưu hệ thống năng lượng quốc gia
trong tất cả các lĩnh vực trên cơ sở lợi thế so sánh của từng
vùng, địa phương.
Đẩy
nhanh các hoạt động điều tra cơ bản, thăm dò, đánh giá tài nguyên
để đảm bảo nguồn trữ lượng tài nguyên năng lượng sơ cấp phục vụ
nhu cầu nền kinh tế quốc dân chính xác, tin cậy; đầu tư phát triển
bền vững ngành năng lượng Việt Nam, đảm bảo an ninh năng lượng
quốc gia. Ưu tiên bố trí kinh phí từ nguồn ngân sách nhà nước kết
hợp huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực xã hội, các nguồn
vốn khác cho công tác điều tra cơ bản địa chất, thăm dò tài nguyên
theo quy hoạch, kế hoạch. Thông tin, dữ liệu địa chất, tài nguyên
nguồn năng lượng hoá thạch phải được tổng hợp đầy đủ, toàn diện,
được quản lý tập trung, thống nhất và minh bạch trên nền tảng công
nghệ số.
Nghiên
cứu đầu tư hiệu quả ra nước ngoài để khai thác tài nguyên năng lượng
sơ cấp (đặc biệt chú ý đối với những loại năng lượng mà Việt Nam
phải nhập khẩu và đưa về Việt Nam sử dụng nhằm giảm dần khối
lượng phải nhập khẩu) phù hợp theo Nghị quyết số 55/NQ-TW ngày 11
tháng 02 năm 2020 của Bộ Chính trị.
Chú
trọng nghiên cứu, ứng dụng những thành tựu của cuộc Cách mạng công
nghiệp lần thứ tư trong phát triển tất cả các phân ngành, lĩnh vực
năng lượng; đẩy mạnh chuyển đổi số trong ngành năng lượng; từng
bước làm chủ công nghệ hiện đại, tiến tới tự chủ sản xuất được
phần lớn các thiết bị năng lượng.
Sử
dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả, bảo vệ môi trường phải
được xem là quốc sách quan trọng và trách nhiệm của toàn xã hội.
Tăng cường kiểm toán năng lượng; xây dựng cơ chế, chính sách
đồng bộ, chế tài đủ mạnh và khả thi để khuyến khích đầu tư và sử
dụng các công nghệ, trang thiết bị tiết kiệm năng lượng, thân
thiện môi trường, góp phần thúc đẩy năng suất lao động và đổi mới
mô hình tăng trưởng.
Mục tiêu tổng quát của Chiến lược
Bảo đảm vững chắc an ninh năng lượng quốc gia; cung cấp đầy đủ năng lượng
ổn định, có chất lượng cao với giá cả hợp lý cho phát triển kinh
tế - xã hội nhanh và bền vững, bảo đảm quốc phòng, an ninh, nâng cao
đời sống của nhân dân, góp phần bảo vệ môi trường sinh thái. Tiến
hành chuyển đổi năng lượng góp phần quan trọng đáp ứng mục tiêu
phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050. Ngành năng lượng phát triển
hài hoà giữa các phân ngành với hạ tầng đồng bộ và thông minh,
đạt trình độ tiên tiến của khu vực ASEAN. Xây dựng thị trường năng
lượng cạnh tranh, minh bạch, hiệu quả, phù hợp với thể chế kinh tế
thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Khai thác và sử dụng có
hiệu quả nguồn tài nguyên năng lượng trong nước kết hợp với xuất,
nhập khẩu năng lượng hợp lý; triệt để thực hành tiết kiệm và sử dụng
hiệu quả năng lượng. Chủ động sản xuất được một số thiết bị
chính trong các phân ngành năng lượng; nâng cấp, xây dựng lưới
điện truyền tải, phân phối điện tiên tiến, hiện đại.
Mục tiêu cụ thể
-
Đáp ứng đủ nhu cầu năng lượng trong nước, phục vụ cho các mục
tiêu của Chiến lược phát triển kinh tế xã hội 10 năm 2021 - 2030,
trong đó năng lượng sơ cấp đến năm 2030 đạt khoảng 150 - 170 triệu
tấn dầu quy đổi (TOE), đến năm 2045 đạt khoảng 260 - 280 triệu TOE.
-
Tỷ trọng năng lượng tái tạo trong tổng năng lượng sơ cấp 15 - 20%
năm 2030 và 65 - 70% năm 2045.
-
Tổng tiêu thụ năng lượng cuối cùng đến năm 2030 đạt mức 105 - 115
triệu TOE, năm 2045 đạt mức 160 - 180 triệu TOE. Cường độ năng lượng
sơ cấp năm 2030 đạt từ 400 - 420 kgOE/1.000 USD GDP, năm 2045 từ 250 -
280 kgOE/1.000 USD GDP.
-
Xây dựng hệ thống điện thông minh, hiệu quả, có khả năng kết nối
an toàn với lưới điện khu vực; bảo đảm cung cấp điện an toàn, đáp
ứng tiêu chí N-1 đối với vùng phụ tải quan trọng và N-2 đối với
vùng phụ tải đặc biệt quan trọng. Đến năm 2030, độ tin cậy cung cấp
điện năng thuộc tốp 4 nước dẫn đầu ASEAN, chỉ số tiếp cận điện
năng thuộc tốp 3 nước dẫn đầu ASEAN.
-
Các cơ sở lọc dầu đáp ứng tối thiểu 70% nhu cầu xăng dầu cả
nước; phấn đấu mức dự trữ xăng dầu đạt 75 - 80 ngày nhập ròng sau
năm 2030. Đủ năng lực nhập khẩu khí tự nhiên hoá lỏng (LNG) khoảng
15 - 20 tỷ m3 vào năm 2030 và khoảng 10 - 15 tỷ m3 vào năm 2045.
-
Tỷ lệ tiết kiệm năng lượng trên tổng tiêu thụ năng lượng cuối
cùng so với kịch bản phát triển bình thường đạt khoảng 7 - 10% vào
năm 2030 và khoảng 14 - 20% vào năm 2045.
-
Giảm phát thải khí nhà kính từ hoạt động năng lượng so với kịch
bản phát triển bình thường ở mức 15 - 35% vào năm 2030, lên mức 70
- 80% vào năm 2045.
-
Tầm nhìn đến năm 2045: bảo đảm vững chắc an ninh năng lượng quốc
gia; hình thành đồng bộ các yếu tố thị trường năng lượng cạnh
tranh, minh bạch, phù hợp với thể chế kinh tế thị trường định
hướng xã hội chủ nghĩa; các phân ngành năng lượng phát triển bền
vững, sử dụng hiệu quả tài nguyên, bảo vệ môi trường và thích
ứng với biến đổi khí hậu; hệ thống hạ tầng năng lượng phát triển
đồng bộ, hiện đại, khả năng kết nối khu vực và quốc tế được nâng
cao; chất lượng nguồn nhân lực, trình độ khoa học - công nghệ và
năng lực quản trị ngành năng lượng đạt trình độ tiên tiến của
một nước công nghiệp phát triển hiện đại.
Phát triển 4 phân ngành,
đẩy mạnh sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả
Cũng
theo Quyết định 215/QĐ-TTg, Việt Nam sẽ phát triển 4 phân ngành năng lượng gồm:
Phân ngành dầu khí, Phân ngành công nghiệp than, phân ngành điện, Phân
ngành năng lượng mới và tái tạo và đẩy mạnh sử dụng năng lượng
tiết kiệm và hiệu quả.
Để
phát triển ngành năng lượng Việt Nam đến 2030, tầm nhìn 2045, Chính phủ cũng
đặt ra nhiệm vụ và giải pháp cụ thể về cơ chế, chính sách; tái cơ cấu
và khuyến khích đầu tư; đào tạo và phát triển nguồn nhân lực; bảo
vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu, khoa học và công
nghệ; hợp tác quốc tế.
Chính
phủ cũng giao Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành,
địa phương liên quan: Nghiên cứu, đề xuất các cơ chế, chính sách
thực hiện Chiến lược phát triển năng lượng phù hợp với thẩm
quyền theo quy định của Chính phủ; giám sát chặt chẽ tình hình cân
đối cung cầu năng lượng, tiến độ thực hiện các chương trình, dự
án năng lượng trọng điểm; nghiên cứu, đề xuất cơ chế, chính sách
khuyến khích đầu tư phát triển các dự án năng lượng tái tạo; tổ
chức đàm phán ký kết hợp tác, trao đổi năng lượng với các nước
láng giềng và tham gia của Việt Nam vào hệ thống năng lượng liên
kết giữa các nước trong khu vực; nghiên cứu, đề xuất các cơ chế,
chính sách khuyến khích, tăng cường thu hút nguồn lực từ các nhà
đầu tư nước ngoài uy tín, kinh nghiệm vào phát triển dầu khí trong
nước tại các khu vực nước sâu xa bờ.
Đồng
thời, đẩy mạnh xây dựng và hoàn thiện các điều kiện cần thiết
(pháp lý, hạ tầng kỹ thuật,...) cho việc phát triển thị trường
điện và thị trường khí, than cạnh tranh hiệu quả; chỉ đạo nghiên
cứu, chế tạo trong nước thiết bị của các dự án nhà máy nhiệt
điện than, thủy điện, điện mặt trời, điện gió,... các thiết bị khai
thác và vận chuyển dầu mỏ, khí đốt và than; chủ trì nghiên cứu,
đề xuất sửa đổi các văn bản quy phạm pháp luật, các cơ chế, chính
sách để tạo điều kiện thúc đẩy tiến độ cho các dự án năng lượng.
Bên
cạnh các nhiệm vụ giao cho Bộ Công Thương, Thủ tướng Chính phủ cũng giao nhiệm
vụ cho các bộ, ngành, Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp;
Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương; các
doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực năng lượng gồm: Tập đoàn Điện
lực Việt Nam; Tập đoàn Dầu khí Việt Nam; Tập đoàn Công nghiệp Than -
Khoáng sản Việt Nam, Tổng công ty Đông Bắc; Tập đoàn Xăng dầu Việt
Nam và các doanh nghiệp lĩnh vực năng lượng khác căn cứ thẩm quyền
chức năng phối hợp thực hiện Chiến lược hiệu quả.
Quyết
định 215/QĐ-TTg, phê duyệt Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia
Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn 2045 có hiệu lực từ ngày 1/2/2024.
Tác
giả: Nguyên Vũ
Nguồn tin: congthuong.vn