Thúc đẩy sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả trong ngành công nghiệp Việt Nam
Một khoản tài chính trị giá 11,3 triệu USD không hoàn lại và 75 triệu
USD phát hành bảo lãnh cho các khoản vay đầu tư tiết kiệm năng lượng từ Quỹ Khí
hậu xanh (Green Climate Fund) thông qua các ngân hàng thương mại sẽ hỗ trợ các
doanh nghiệp công nghiệp Việt Nam trong sử dụng hiệu quả và tiết kiệm năng
lượng...
Tiết kiệm năng lượng
trong các ngành sản xuất sẽ giúp doanh nghiệp nâng cao khả năng cạnh tranh.
Thông tin tại Tọa đàm “Tiết kiệm năng lượng -
Hiệu quả đầu tư” trong khuôn khổ Dự án “Thúc đẩy tiết kiệm năng lượng trong các
ngành Công nghiệp Việt Nam (Dự ánVSUEE)" do Bộ Công Thương và Ngân hàng
Thế giới (World Bank) tổ chức ngày 7/1, bà Nguyễn Thị Lâm Giang, Vụ trưởng Vụ
Tiết kiệm năng lượng, Bộ Công Thương, cho biết hiện nay sản xuất công nghiệp
chiếm 50% tiêu thụ năng lượng toàn quốc, nhiều nhất trong nền kinh tế quốc
dân...
Dự án VSUEE do Bộ Công Thương triển khai từ
tháng 3/2022 đến tháng 1/2026, nhằm thúc đẩy sử dụng năng lượng tiết kiệm và
hiệu quả trong ngành công nghiệp Việt Nam.
Hỗ trợ doanh nghiệp công nghiệp sử dụng năng
lượng hiệu quả
Bà Giang cho biết Dự án VSUEE khác với dự án
trước đây của Bộ Công Thương là tập trung nhiều vào kỹ thuật và doanh nghiệp,
còn dự án này có sự kết nối của các doanh nghiệp công nghiệp tới các ngân hàng
thương mại, là nơi hỗ trợ cho vay đối với dự án về tiết kiệm năng lượng.
Ngoài ra, Dự án VSUEE còn kết nối với các doanh
nghiệp cung ứng thiết bị, công nghệ về tiết kiệm năng lượng, các Trung tâm
khuyến công, Trung tâm tiết kiệm năng lượng của các địa phương để thúc đẩy các
dự án tiết kiệm năng lượng trong sản suất công nghiệp. Mục tiêu của Dự án không
chỉ góp phần đảm bảo an ninh năng lượng mà còn thực hiện các cam kết của Việt
Nam về giảm phát thải khí nhà kính, hướng đến mục tiêu phát thải ròng bằng “0”
vào năm 2050”.
Tọa đàm “Tiết kiệm năng
lượng - Hiệu quả đầu tư” trong khuôn khổ Dự án “Thúc đẩy tiết kiệm năng lượng
trong các ngành công nghiệp Việt Nam.
Vụ Tiết kiệm mong muốn, thông qua tọa đàm sẽ
mang tới sự kết nối, tạo môi trường thuận lợi để doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận
nguồn vốn trung và dài hạn, để có các dự án đầu tư thành công của dự án về tiết
kiệm năng lượng.
Chia sẻ thông tin về Dự án VSUEE, bà Nguyễn Thu
Phương, điều phối viên Ban quản lý Dự án, cho biết tổng kinh phí dự án là 11,3
triệu USD không hoàn lại cho hỗ trợ kỹ thuật và quản lý bảo lãnh là 75 triệu
USD phát hành bảo lãnh cho các khoản vay đầu tư tiết kiệm năng lượng từ Quỹ Khí
hậu xanh (Green Climate Fund). Dự án gồm 2 hợp phần.
Hợp phần 1: Vận hành Quỹ Chia sẻ rủi ro (RSF).
Theo đó, Quỹ Khí hậu xanh (GCF) cung cấp khoản viện trợ không hoàn lại trị giá
3 triệu USD dùng để chi trả cho Đơn vị thực hiện chương trình. Sau đó, các đơn
vị này triển khai các hoạt động liên quan đến việc cung cấp các bảo lãnh một
phần rủi ro tính cho các ngân hàng thương mại để bảo lãnh cho các dự án vốn vay
đầu tư tiết kiệm năng lượng trong các ngành công nghiệp được thực hiện bởi các
doanh nghiệp công nghiệp.
Hợp phần 2: Hỗ trợ kỹ thuật. Quỹ GCF cung cấp
khoản viện trợ 8,3 triệu USD để cung cấp các hỗ trợ kỹ thuật cho các ngân hàng
tham gia dự án, các doanh nghiệp công nghiệp, nhà cung cấp thiết bị tiết kiệm
năng lượng và các bên liên quan khác.
Theo đó, dự án sẽ hỗ trợ kỹ thuật tới tất cả các
bên tham gia dự án gồm cả SHB, ngân hàng thương mại, doanh nghiệp công nghiệp
và nhà cung cấp thiết bị.
Trong đó, nhóm 1 là các ngân hàng thương mại, sẽ
có các chuyên gia, kỹ thuật hỗ trợ sàng lọc nhận diện dự án tiết kiệm năng
lượng của các khách hành tiềm năng. Trong quá trình thẩm định hồ sơ vay vốn của
doanh nghiệp công nghiệp, dự án sẽ có đội ngũ chuyên gia hỗ trợ đánh giá thẩm
định về tài chính và kỹ thuật các dự án tiết kiệm năng lượng, đảm bảo dự án
không chỉ khả thi về công nghệ mà còn mang lại tài chính lâu dài cho ngân hàng.
Ngoài ra, dự án cũng có đội ngũ chuyên gia tập
huấn đào tạo chuyên sâu về kỹ thuật, cách thức nhận diện như thế nào là dự án
tiết kiệm năng lượng, cách tính chi phí cho một dự án giảm phát thải. Năm 2025,
dự án sẽ có 5 khóa đào tạo chuyên sâu về kỹ thuật cho 2 miền Bắc - Nam, tổ chức
khóa đào tạo riêng về triển khai Quỹ chia sẻ rủi ro cho từng ngân hàng tham gia
dự án.
Bà Phương cho biết ngoài kỹ thuật, dự án cũng hỗ
trợ các ngân hàng thương mại xây dựng sản phẩm riêng cho dự án tiết kiệm năng
lượng. Với xu thế hướng tới phát triển bền vững, ngày càng nhiều doanh nghiệp
quan tâm tới tiết kiệm năng lượng, năng lượng xanh bền vững thì việc này sẽ giúp
các ngân hàng thương mại mở rộng thị trường gia tăng doanh thu từ sản phẩm tài
chính loại này.
Đặc biệt, Dự án sẽ cấp chứng chỉ, chứng nhận
ngân hàng tín dụng xanh để nâng cao uy tín hình ảnh với đối tác trong nước và
quốc tế.
Các doanh nghiệp công nghiệp được lựa chọn tham
gia dự án sẽ có chuyên gia kỹ thuật giúp xây dựng phát triển các dự án về tiết
kiệm năng lượng hỗ trợ kiểm toán năng lượng, hồ sơ kiểm toán mức đầu tư, tư vấn
giải pháp tiết kiệm năng lượng tối ưu, lựa chọn thiết bị hiệu suất tiết kiệm
năng lượng cao, hỗ trợ chuẩn bị hồ sơ kỹ thuật để nộp cho ban thẩm định.
Sau quá trình triển khai dự án, chuyên gia kỹ
thuật cũng sẽ đồng hành cùng doanh nghiệp theo dõi, giám sát thiết bị lắp đặt
nghiệm thu chạy thử, giúp doanh nghiệp đánh giá hiệu quả tiết kiệm năng lượng
sau đầu tư. Đào tạo nâng cao năng lực chuyên môn cho cán bộ quản lý năng lượng,
đào tạo nâng cao năng lực quản trị cho lãnh đạo doanh nghiệp. Dự kiến năm 2025
sẽ tổ chức 20 khóa đào tạo cho từng doanh nghiệp về các nội dung trên.
Doanh nghiệp tiên phong nhận được bảo lãnh của
Quỹ chia sẻ rủi ro sẽ được hỗ trợ xây dựng chiến lược kinh doanh maketing sản
phẩm, truyền thông quảng bá sản phẩm trên kênh truyền thông của dự án. Nhận
chứng chỉ của World Bank về doanh nghiệp sử dụng hiệu quả năng lượng, doanh
nghiệp sản xuất xanh. Chứng chỉ này sẽ có ích với doanh nghiệp xuất khẩu, do
nhiều nước yêu cầu doanh nghiệp phải có chứng nhận sản phẩm xanh.
Đối với đơn vị cung cấp thiết bị tiết kiệm năng
lượng, dự án sẽ hỗ trợ đánh giá thị trường, xây dựng triển khai kế hoạch bán
hàng để thúc đẩy thị trường thiết bị tiết kiệm năng lượng trong nước. Tổ chức
khóa đào tạo nâng cao năng lực về bán hàng và makering. Năm 2024, dự án đang hỗ
trợ cho 20 doanh nghiệp, và tiến hành xây dựng chiến lược kinh doanh cho từng
đơn vị.
Hỗ trợ chi trả 50% rủi ro về tài sản đảm bảo
Theo ông Đỗ Tuấn Linh, Điều phối viên của Ban
quản ý Dự án VSUEE, Quỹ chia sẻ rủi ro thuộc hợp phần 1 nhằm cung cấp giảm
thiểu rủi ro tín dụng cho các tổ chức tài chính khi cho vay các dự án tiết kiệm
năng lượng.
Về cơ chế bảo lãnh, Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà
Nội (SHB) được Ngân hàng Thế giới và Bộ Công Thương lựa chọn làm đơn vị thực
hiện chương trình. SHB sẽ quản lý và vận hành Quỹ RSF trong suốt 15 năm triển
khai dự án, bao gồm hai giai đoạn: 5 năm đầu phát hành bảo lãnh và 10 năm sau
thu hồi bảo lãnh. SHB sẽ phát hành bảo lãnh cho các khoản vay có mục đích đầu
tư cho tiết kiệm năng lượng (Tiểu dự án hợp lệ) của doanh nghiệp công nghiệp
hoặc doanh nghiệp cung cấp thiết bị tiết kiệm năng lượng.
Cơ chế hoạt động quỹ như sau: SHB thay mặt Ngân
hàng Thế giới và Bộ Công Thương cấp tài chính cho dự án được lựa chọn, thông
qua các ngân hàng thương mại tham gia dự án, nguồn tài chính này sẽ cấp khoản
vay phục vụ đầu tư tới các doanh công nghiệp, tư vấn tiết kiệm năng lượng.
Điều kiện cho yêu cầu thanh toán bảo lãnh là các
khoản vay đã quá hạn trên 360 ngày và được phân loại nợ Nhóm 5; Tỷ lệ chia sẻ
rủi ro: Quỹ chia sẻ rủi ro sẽ bảo lãnh không quá 50% giá trị khoản vay đầu tư
cho tiết kiệm năng lượng do ngân hàng thương mại cấp cho doanh nghiệp.
Phí bảo lãnh doanh nghiệp công nghiệp cần thanh
toán cho ngân hàng thương mại gồm: phí thu xếp 0,25% số tiền bảo lãnh ban đầu
(trả một lần khi phát hành bảo lãnh) và phí bảo lãnh 0,7% số dư bảo lãnh (trả
hàng năm).
Mục tiêu của Quỹ Khí hậu xanh là nhằm hướng đến
xây dựng năng lực cho khu vực tư nhân trong thẩm định và phát hành bảo lãnh.
Phát triển năng lực thẩm định, quản lý, giám sát hiệu quả dự án tiết kiệm năng
lượng, đây là lĩnh vực hiện vẫn còn nhiều hạn chế.
Thông qua đó, phát triển dòng sản phẩm mới cho
lĩnh vực tiết kiệm năng lượng. Ông Đỗ Tuấn Linh khẳng định: "Cơ chế chia
sẻ rủi ro này chưa từng có tại Việt Nam và còn rất mới trên thế giới. Hy vọng,
thông qua Dự án, chúng ta sẽ có dòng sản phẩm tài chính mới thúc đẩy các dự án
tiết kiệm năng lượng”.
“Khi doanh nghiệp tham gia triển khai dự án sẽ
phát triển được toàn bộ cơ cấu sản phẩm, biểu mẫu, quy trình triển khai... sau
khi dự án kết thúc, các ngân hàng thương mại có thể "chạy" tiếp dòng
sản phẩm này và nhân rộng ra toàn hệ thống tổ chức tín dụng Việt Nam. Trong đó
lợi ích đáng chú ý nhất là cải thiện nguồn vốn cho các ngân hàng tham gia bảo
lãnh sử dụng 100% nguồn vốn từ Quỹ Khí hậu xanh và World Bank, là 2 tổ chức tín
dụng được coi là tài sản thế chấp thanh khoản cao, xếp hạng AAA, qua đó bảo vệ
các ngân hàng thương mại trước rủi ro tín dụng”, ông Linh thông tin thêm.
Với việc bảo lãnh 50% từ quỹ, các doanh nghiệp
công nghiệp có khoản vay từ dự án sẽ tiếp cận được nguồn vốn vay trung dài hạn.
Thực tế là hiện nhiều doanh nghiệp đang khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vốn
trung và dài hạn vì yêu cầu chặt chẽ về tài sản đảm bảo.
Xu hướng tất yếu thời gian tới giá năng lượng sẽ
không ngừng tăng, yêu cầu sử dụng hiệu quả, yêu cầu tiết kiệm năng lượng, giảm
phát thải, chứng chỉ chứng nhận để cả trong nước và quốc tế đều tăng dần uy
tín.
Thời gian qua, SHB đã tiếp xúc tới 17 doanh
nghiệp công nghiệp có nhu cầu, đã có 5 doanh nghiệp chính thức gửi thư quan tâm
đề xuất tham gia đến Bộ Công Thương, Bộ cũng đã trực tiếp đến các dự án này,
ngoài ra nhiều đơn vị cũng đã nhận được sự hỗ trợ kỹ thật từ Bộ về báo lập báo
cáo thẩm định dự án tiết kiệm năng lượng.
Tham gia hội thảo, đa phần các doanh nghiệp đều
cho biết họ rất quan tâm tới nguồn vốn xanh từ dự án. Ngoài ra, những hỗ trợ về
kỹ thuật cũng rất hữu ích và giá trị, nhất là đối với những doanh nghiệp xuất
khẩu. Tuy nhiên, một số ý kiến cũng cho rằng nguồn vốn từ dự án sẽ phù hợp với
những doanh nghiệp chưa có hoặc khó khăn về tài sản đảm bảo. Đối với những doanh
nghiệp đã có tài sản đảm bảo, với mức phí bảo lãnh 0,95% thì nguồn vốn này cũng
không rẻ và họ có nhiều kênh tiếp cận vốn với mức vay tốt hơn Dự án”, đại diện
của Công ty Cổ phần Công nghệ Mỹ Á chia sẻ.
Bổ sung thêm, một doanh nghiệp khác cho biết dự án
năng lượng tái tạo bao gồm rất nhiều chi phí. Chẳng hạn như điện mặt trời mái
nhà, phần dựng khung thiết bị ở dưới tốn kém hơn tấm pin mặt trời trên mái. Tuy
nhiên, các cấu phần ở dưới lại không được tính vào phần được vay vốn từ dự án.
"Sắp tới, doanh nghiệp dự kiến sẽ đầu tư 5 triệu USD cho dự án sản xuất
điện mặt trời, do đó, cần dự án hỗ trợ trực tiếp 1-2% lãi suất hơn là bảo lãnh
rủi ro tài sản đảm bảo" đại diện doanh nghiệp đề xuất.
Theo bà Phương, mục tiêu chính của Dự án hướng
đến hỗ trợ nâng cao năng lực và giảm rủi ro trong các khoản vay về tiết kiệm
năng lượng cho các ngân hàng thương mại. Do đó, việc giảm lãi suất khoản vay
trực tiếp cho doanh nghiệp công nghiệp sẽ là câu chuyện của các ngân hàng
thương mại với doanh nghiệp dự án.
Theo:
VnEconomy
Nguồn tin: icon.com.vn